تعامل نهضت آزادی با مرجعیت و نهضت روحانیت
- توضیحات
- نوشته شده توسط کمال رضوی
- دسته: روحانیت و مرجعیت
- بازدید: 4760
کتاب «تعامل نهضت آزادی با مرجعیت و نهضت روحانیت» پژوهشی تاریخی حول رابطه‌ی متقابل مراجع تقلید و جریان فکری ـ سیاسی نهضت آزادی ایران در دو دهه‌ی منتهی به انقلاب 1357 است.
پرسش اصلی این کتاب این است که که تعامل یک حزب سیاسی نظیر نهضت آزادی مشتمل بر مجموعه‌ای از افراد مکلا (غیرروحانی) با مرجعیت و نهضت روحانیت در طی سال‌های آستانه‌ی قیام پانزده خرداد و پس از آن، بر مبنای چه مولفه‌هایی سامان یافته بود که علی‌رغم عدم وجود روابط و پیوندهای استوار میان مراجع با احزاب سیاسی در زمینه‌ی کلی مرجعیت، به موضع‌گیری‌های شدید و همدلانه‌ی شمار زیادی از مراجع تقلید وقت در قبال برخورد نظام سیاسی با نهضت آزادی و سران این حزب انجامید؟ در واقع به سبب سوابق منفی حزب توده در حافظه‌ی جمعی روحانیت، غالباً تلقی مثبتی نسبت به احزاب و فعالان حزبی وجود نداشته است. به گفته‌ی نویسنده‌ی کتاب، نگاه متقابل این دو (روشنفکران و فعالان حزبی و مرجعیت و روحانیت) طی سالیان قبل مبارزه، پر از سوءظن و توهم بوده است. هم رویکرد برخی احزاب نظیر حزب زحمت‌کشان نسبت به مراجع و روحانیان، رویکرد فرصت‌طلبانه، ابزاری و تاکتیکی بود و هم مراجع و علمای برجسته، نگرشی بدبینانه نسبت به اهداف و نیات احزاب سیاسی داشتند. به رغم چنین زمینه‌ی کلی‌ای، نهضت آزادی توانسته بود به مناسبات خود با مراجع را به گونه‌ای سامان دهد که دستگیری سران این حزب در سال 1341 و پس از مطرح شدن رفراندوم انقلاب سفید شاه و مردم، به واکنش یکپارچه‌ی مراجع تقلید و علمای برجسته انجامید.
این کتاب علاوه بر بازنمایی تاریخی بخشی از مناسبات سیاسی مرجعیت در سال‌های پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی، از این جهت که به رابطه‌ی مرجعیت با احزاب سیاسی به عنوان یکی از مولفه‌های قدرت و نفوذ مرجعیت پرداخته، برای مرجعیت‌پژوهی واجد اهمیت است.
مشخصات کتاب:
روح‌بخش الله‌آبادی، رحیم(1383)، تعامل نهضت آزادی با مرجعیت و نهضت روحانیت، تهران: انتشارت صمدیه، چاپ اول.