تفسیر قربانی واره از شهادت امام حسین (ع) و امکان مقاومت تشیع در برابر عرفی شدن؛ مطالعه‌ی موردی تفسیرهای فدیه‌ای از واقعه‌ی کربلا در دوره‌ی قاجار
- نوشته شده توسط علی قاسمی
واقعۀ کربلا و شهادت امام حسین(ع) برای منظومۀ دینی تشیع به مثابه رخدادی بنیانگذار است که شکل‌گیری مجموعۀ گسترده‌ای از مناسک حول آن، آن را در کانون تشیع زیسته عامۀ شیعیان قرار داده است. نظام امامت در تشیع که همچون نوعی ساحت میانجیگری میان انسان و الله عمل میکند، با تعدیل استعلای مطلق خداوند فی‌نفسه واجد ظرفیت‌هایی برای مقاومت در برابر عرفی شدن آگاهی الهیاتی و حیات دینی شیعه بوده است. در این میان تفسیر فدیه‌ای از واقعۀ کربلا این ظرفیت‌های تشیع برای مقاومت در برابر عرفیشدن را به تأثیرگذارترین صورت فعّال میکند.
الگوهای زیارتی جوانان مطالعه موردی دو الگوی زیارتی در مشهداردهال
- نوشته شده توسط شیما کاشی
این رساله در خصوص اشکال جدید زیارتی در ایران کشوری شیعه مذهب با صدها زیارتگاه است هدف اصلی فهم تحولات دینداری جوانان از طریق بررسی تحولات اشکال زیارتی است یا به عبارت دیگر مقایسه اشکال سنتی زیارت با الگوهای جدید آن روش این پژوهش مطالعه موردی کیفی بر روی یک زیارتگاه بزرگ شیعی – حرم امامزاده سلطانعلی واقع در مشهد اردهال – است علت انتخاب این مورد برای مطالعه ویژگی خاص آن است که امکان بهتری برای پاسخ به پرسش های اولیه پژوهش میدهد
زندگینامه‌ها در جامعه‌شناسی مطروحه‌ها و مغفوله‌های اجتماعی در زندگینامه‌های حوزویان
- نوشته شده توسط مهدی سلیمانیه
جهان‌زیست عینی و ذهنی حوزویان در صد ساله‌ی اخیر تحولاتی گاه عمیق را پشت سر گذاشته‌است. از منظر جامعه‌شناختی، این تحولات عینی، پیامدهای ذهنی در تغییر ساختار «حافظه‌ی جمعی» حوزوی و تعریف حوزویان از «خویشتن» اجتماعی خویش داشته است. برای شناخت این تحولات و تغییرات رخ داده در تعریف خویشتن حوزوی از منظر جامعه‌شناسی، معرف‌هایی نیاز است. محدودیت‌های موجود بر سر انجام پژوهش‌های كمّی و تعمیم‌پذیر از سوی پژوهشگران دانشگاهی و مستقل و نیز دستیابی به نتایج پژوهش‌های پیشین صورت‌گرفته در این حوزه از سوی نهادهای رسمی، پژوهشگر را به سمت سایر معرف‌های جامعه‌شناختی می‌كشاند.
دگردیسی همبستگی اجتماعی در جامعه ایران: مطالعه موردی فعالیت‌های خیریه مرجعیت از دوره پهلوی اول تا پایان دولت دهم
- نوشته شده توسط آرمان ذاکری
این پژوهش با مطالعه تحولات مکتب نظری دورکیمی در جامعه شناسی نشان داده است که همبستگی اجتماعی می‌تواند واجد سویه‌های مثبت یا منفی باشد. همبستگی اجتماعی در صورت شکل‌گیری درون یک اجتماع معین و به رسمیت نشناختن دیگری خارج از آن اجتماع، می‌تواند در جامعه‌ای بزرگتر مولد خشونت باشد و همبستگی اجتماعی را در جامعه بزرگتراز بین ببرد. همچنین گسترش سیطره روحیه فایده‌گرایانه در برابر روحیه ضد فایده‌گرایی، امکان از خودگذشتی و مقاومت برای ایجاد همبستگی اجتماعی را محدود میکند.
بررسی نقش نهاد روحانیت در مواجهه با پیامدهای اجتماعی نوسازی (با تاکید بر جایگاه اجتماعی زنان در ایران) : مطالعه موردی تاریخی
- نوشته شده توسط کمال رضوی
در رسالۀ پیش رو، به عنوان نمود و عرصه‌ای از این مواجهۀ فعال نهاد روحانیت با نوسازی، بر هنجارهای ناظر بر تغییر جایگاه اجتماعی زنان تمرکز کرده و علاوه بر مطالعۀ تقابل و تعامل نظام هنجاری روحانیت با مسئلۀ تغییر جایگاه اجتماعی زنان، به این پرسش پرداخته‌ایم که علل و عوامل دست‌اندرکار مواجهۀ غالباً تقابلی روحانیت با تغییر جایگاه اجتماعی زنان در ایران معاصر چه بوده است و آیا تحول در درون نهاد روحانیت در قالب برآمدن جریان اصلاح و نوگرایی حوزوی در آفرینش شبکۀ جدیدی از هنجارها که با مقتضیات نوسازی از جمله توسعۀ جایگاه اجتماعی زنان همسازتر باشد، موثر بوده است یا خیر؟
تبیین معضل بی‌ثباتی آزادی در مشروطه‌ی اول و دوم از خلال بررسی نقش نیروهای مذهبی(۱۳۲۹-۱۳۲۴)
- نوشته شده توسط نرگس سوری
مسئله‌ی اصلی که پژوهش حاضر بدان پرداخته تبیین چرایی معضل بی‌ثباتی آزادی در مشروطه‌ی اول و دوم از خلال بررسی نقش علما در این زمینه است. پرسش محوری تحقیق این است که چرا آزادی در نخستین تجربه‌ی استقرار خویش در نظام سیاسی جامعه ایران نتوانست حیات بلندمدت و باثباتی را تجربه کند؟ برای پاسخ به این پرسش درصدد برآمدیم تا به صورت مشخص نقش عوامل فکری-فرهنگی را از مجرای مطالعه‌ی اندیشه و کنش سیاسی نیروهای مذهبی مورد بررسی قرار دهیم.
ادامه ...بررسی جامعه‌شناختی نسبت فقر و انتظار ظهور مهدی (ع)
- نوشته شده توسط فهیمه بهرامی
یکی از مهم‌ترین مسائلی که جامعه ما امروز در سطحی گسترده با آن درگیر است، مسئله فقر است. مسئله‌ای که زندگی بسیاری از افراد جامعه را دچار بحران کرده و پیامدهای ناگوار فراوانی به دنبال خود می‌آورد. متأسفانه در بیشتر پژوهش‌هایی که در مورد فقر صورت گرفته صرفاً از دید اقتصادی به آن نگریسته و از ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن غفلت شده است. به گونه‌ای که می‌توان گفت در جامعه‌شناسی، حوزه فقر، یکی از فقیرترین حوزه‌های پژوهش است.
ادامه ...آموزههای دینی و سبک زندگی (مطالعه جامعه‌شناختی سبک زندگی طلبگی)
- نوشته شده توسط یاسر فروغی
امروزه سبک‌زندگی با عناصر خود در حال ظهور و بروز در زندگی روزمره جامعه ایرانی و در بر گرفتن اکثر عرصه‌های این زندگیست. حوزهٔ علمیه هم یکی از این مکان‌هاسیت که تحت تأثیر تحولات خرد و کلان اجتماعی نسبت به گذشته دچار تغییرات بسیاری شده است که نمود آن در وضعیت زیست کنشگران اجتماعی حاضر در آن پدیدار است. هدف این پژوهش در ابتدا ارائه توصیفی از عناصر سبک‌زندگی طلبگی‌ست تا با رمزگشایی از ماهیت این نوع سبک زندگی، تنوّع و چندگونگی در آن را نمایان کند. و سپس از خلال این توصیف به ارتباط میان آموزههای دینی و سبک‌زندگی بپردازد. این پژوهش با یک رویکرد کیفی پیش می‌رود و در آن از روش نظریهٔ زمینه‌ای استمداد شده است.
ادامه ...مطالعه‌ی نشانه‌های عرفی شدن در زندگی روزمره‌ی روحانیان
- نوشته شده توسط زینب مسگر طهرانی
پژوهش حاضر به دنبال یافتن نشانه‌های عرفی شدن درون جریان زندگی روزمره‌ی روحانیان در سال ۹۲است. برای دست یابی به نحوه‌ی تفکر و کیفیت ذهنی روحانیان درباره‌ی پدیده عرفی شدن و پی بردن به چگونگی تاثیر این پدیده از طریق نشانه‌های بروز یافته‌ی آن در زندگی فردی و اجتماعی این افراد، روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شده است. دادههای مورد نیاز جهت کشف معانی ذهنی و دست یابی مستقیم به تجربه‌ی این افراد، از طریق مصاحبه‌های نیمه ساخت یافته و مشاهده‌ی میدانی جمع آوری شده است.
جایگاه مناسک در میان مخاطبان روشنفکری دینی/مذهبی
- نوشته شده توسط الهام شهسوارزاده
روشنفکری دینی/مذهبی یکی از جریانهای فکری فعال در عرصه اندیشه کشور است که مورد انتقادات درونی و بیرونی متفاوتی قرار گرفته‌است. نحوه برخورد با مناسک و مابه ازای عملی دینداری یکی از زوایای مورد انتقاد این جریان فکری است. اما عمده این انتقادات به شکل کلی و بر پایه نظری مطرح شده است و مخاطبان مورد توجه قرار نگرفته‌اند. این پژوهش سوال خود را جایگاه مناسک در میان مخاطبان و درک و دریافت آنها از آموزههای روشنفکری دینی/مذهبی قرار داده و با روش کیفی و تکنیکهای مشاهده، مصاحبه و بررسی گفتار روشنفکران دینی/مذهبی و در نهایت تحلیل محتوای همه دادههای بدست آمده،آن را پیگرفته است. برای این کار حسینه ارشاد به عنوان یکی از پایگاههای بلامنازع روشنفکری دینی/مذهبی انتخاب شده و آموزههای روشنفکران دینی/مذهبی فعال در دهه هشتاد و مخاطبینشان مورد تدقیق قرار گرفتهاند.
ادامه ...مقالات دیگر...
مطالب دیگر از نویسنده
تماس با ما
این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
