مجتهدان شیعه و زیارت حرم امامان در ابتدای قرن بیستم

آیین زیارت مقابر اشخاص مورد احترام، چه افراد مقدس زنده و چه مرده در گستره وسیع و متنوعی از جهان اسلام و مسیحیت وجود دارد و هنوز هم در این ادیان و بسیاری دیگر از ادیان زنده است. بخشی از تکامل تدریجی این پدیده در ادیان، ناشی از احساس شکاف و جدایی میان خالق و مخلوق است. از خلال مفهوم «قدیس»، تازه گرویده‌ها، این امکان را داشتند که میان خود و خداوند قادر مطلق متعال واسطه‌هایی بجویند تا بتوانند به نیازهایی که پیش از این خدایان سنت‌های گذشته‌شان به آن پاسخ می‌دادند پاسخ دهند. 

 

ادامه ...

طرح‌های توسعه یا طرح‌های تخریب؟

 طرح توسعه حرم مطهر امام علی (ع)، طرح توسعه حرم امام حسین (ع) و سایر طرح‌های بازسازی حرم‌های مطهر در عراق و سوریه توسط ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران صورت می‌گیرد. این پروژه‌ها هزینه‌های بسیاری دارد که توسط کمک‌های مردمی، شرکت‌های نیمه‌دولتی و دولتی تأمین می‌شود. چنانکه به مناسبت‌های مذهبی، برای ساخت صحن و شبستان حضرت فاطمه (س) و طرح توسعه حرم مطهر امام حسین (ع) تبلیغات گسترده‌ای توسط رسانه‌ها صورت می‌گیرد تا هزینه این طرح‌ها با مشارکت‌های مردمی تأمین شود. 

 

ادامه ...

چقدر مقدس‌تر است؟

مدیریت زمان‌ها و مکان‌های مقدس یکی از دغدغه‌های دائمی حکومت در سال‌های پس از انقلاب بوده است. این مسأله خود را در موارد گوناگون مانند گسترش مکان‌هایی مانند حرم ائمه، امامزاده‌ها و افراد مقدس یا سازماندهی مناسک مذهبی بروز داده است. تمایزگذاری در برگزاری مناسبت‌ها و توجه به آنها را می‌توان یکی از موارد مطرح شده دانست. به نظر می‌رسد در سال‌های پس از انقلاب از سوی حکومت برخی مناسبت‌ها خواسته یا ناخواسته در جایگاهی قرار گرفته‌اند که «مقدس‌تر» از دیگر مناسبت‌ها قلمداد شوند. 

ادامه ...

بقعه سید علی صفوی معروف به سلطانعلی سیاهپوش «پیررودبند»

در محله رودبند در شمال غربی شهر دزفول و در ارتفاعی مشرف به رودخانه، بقعه «پیر رودبند» قرار دارد که از گذشته دور زیارتگاه اهالی شهر دزفول بوده است. سید علی صفوی معروف به سلطانعلی سیاهپوش یا پیر رودبند یا «آقا رودبند» نسبش با ۲۲ واسطه به امام  موسی کاظم(امام هفتم شیعیان) می‌رسد .رودبند نوه شیخ صفی الدین اردبیلی و پدربزرگ شاه اسماعیل صفوی بوده است.

ادامه ...

نابرابری فضایی و طرد اجتماعی مبتنی بر نهاد دین

یکی از مراجع تقلید اخیراً در دیدار با برخی مسئولان شهری شهر قم، ضمن توجه به مشکلات شهری قم و تاکید بر لزوم توجه مدیران شهری به این مشکلات، با اشاره به لزوم جداکردن حساب شهر قم از سایر شهرهای ایران توسط مقامات دولتی و مردم، خواهان آن شده‌اند که «باید با مدیریت مهاجرت‌ها موقعیت قم را حفظ کرد و نباید اجازه داد افراد نفوذی، قاچاقچی و خلافکار وارد قم شوند.» خواسته‌هایی از این دست پیش از این نیز سابقه داشته است. 

ادامه ...

«زیارت، از نیاز تا نهاد»؛ گزارش جلسه‌ی «جامعه‌شناسی زیارت» در مشهد

نشست «جامعه­‌شناسی زیارت» با سخنرانی آقای دکتر حسن محدثی گیلوایی، (عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز)، با همکاری مدیریت پژوهش و برنامه­‌ریزی آستان قدس رضوی و انجمن جامعه‌­شناسی ایران دفتر خراسان، مورخ پنج­شنبه 28 دی ماه 1396، در حرم مطهر رضوی برگزار شد.

ادامه ...

زیارت در نگاه تشیع عراقی و تشیع ایرانی

 برخی جامعه‌شناسان دین، عنصر اصلی زیارت را «حرکت» می‌دانند و بیان می‌کنند که فرد در زیارت از فضای روزمره خود جدا شده و در راستای فرارفتن از ساختارهای روزمره و شکل دادن به هویتی جدید، سفری زیارتی انجام می‌دهد، و یا در خلال حرکتِ زیارتیِ خود تلاش می‌کند تا جامعه‌ای آرمانی ایجاد کند. پیاده‌روی اربعین مشخصاً زیارتی است که عنصر حرکت در آن مشهود است، اما توجه به تفاوت نگرش‌ها به زیارت و به امر مقدس ما را با این سؤال مواجه می‌کند که آیا حرکت موجود در پیاده‌روی اربعین را نیز نمی‌توان بر اساس نگرش‌های مختلف تبیین و تفسیر کرد؟ آیا نمی‌توان ادعا کرد که نگرش عراقی به زیارت، مفهوم حرکت را در ذات عمل دین‌دارانه تعریف می‌کند؟ گویی عمل برای این طرز تلقی از دین عنصری حیاتی است و استقامت در عمل است که امر قدسی را به وجود می‌آورد.

ادامه ...

تداخل مناسبت ها، مرئی شدن شکاف های نامرئی

در روزهای اخیر همزمان شدن مسابقه فوتبال ایران و کره جنوبی با ایام محرم مجادلات بسیاری را در میان سیاستمداران و حوزویان رقم زده است و به تبع آن بحث در فضای مجازی میان اعضای جامعه هم منتشر شده است. رییس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو شورای نگهبان (آیت‌الله محمد یزدی) در روزهای گذشته از مسوولان خواست که مسابقه فوتبال میان تیم‌های ایران و کره جنوبی را که قرار است در روز تاسوعا برگزار شود، لغو کنند.

ادامه ...

هجری قمری:تقویم مقدس؟

تنها اشخاص، اشیا، نمادها یا نام­ های مقدس نیستند که زمان­ها و مکان­ها را مقدس می ­کنند بلکه گاهی این رابطه معکوس می­ شود یعنی تقدس از مکان­ ها و زمان­ های مقدس نیز می­ تواند به اشخاص، اشیا و نمادها یا دیگر مکان ­ها و زمان ­ها سرایت پیدا کند. در تقویم ایران سه زمان متفاوت همزمان در کنار یکدیگر زیست می­ کنند: هجری قمری، شمسی و میلادی. این زمان­ها صرفا نام­ های متفاوتی نیستند که برای مشخص نمودن زمان استفاده شده ­اند بلکه هر یک مربوط به دنیا و تاریخی ویژه هستند و به همین علت معناهای متفاوتی را با خود حمل می­ کنند. بدین ترتیب می­ توان گفت که مردم ایران همزمان ساکن سه دنیای مختلف هستند. 

ادامه ...

اربعین؛ سامانِ بی‌سازمان

«ساماندهی مشتاقان ایام حضور در اعتاب مقدسه»؛ این عنوان «سامانه‌«ای است که برای ثبت‌نام علاقمندان به شرکت در مناسک اربعین امسال در کشور عراق توسط «سازمان‌« حج و زیارت و «بانک» ملی ایران راه‌اندازی شده‌است. در متن اطلاعیه‌ی این سامانه که در خبرگزاری‌ها منتشر شده‌است، آمده:

ادامه ...

زیارتگاه آقا سیدعباس

نسیم کاهیرده* - اسلام مانند بسیاری از ادیان دیگر دارای مناسکی است که ماهیت جمعی دارند؛ حج، نماز جماعت، نماز جمعه و دعاهای‌ دسته‌جمعی و نیز زیارت از جمله مهمترین این مناسک‌اند. مطالعه درباره زیارت نیازمند ترکیبی از رویکردهای گوناگونی از امور روان‌شناختی، عوامل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است، مخصوصا در جایی که تعامل میان سفر، خانه و زیارتگاه به واقعیتی اجتماعی تبدیل می‌شود. منطق دینی یک مکان ویژه و معنای دینی و فرهنگی‌ای که این مکان برای مؤمنان داراست نیز باید در کنار نکات پیشین مورد توجه قرار گیرد. زیارت سفری است که شخص در جستجوی حالتی انجام میدهد که به زعم او دربردارنده‌ی آرمانی ارزشی است. در مرسوم‌ترین حالت زیارت سفر به زیارتگاهی است که در نقطه‌ی جغرافیایی ثابتی قرار گرفته است. عموما این مکان شهرتی به دست آورده است که زائران را به خود جذب می‌کند. کسی که به نقطه‌ای سفر می‌کند که فقط به خاطر خودش حائز اهمیت است یک زائر است.

ادامه ...

مطالب دیگر از نویسنده

تماس با ما

این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

www.socio-shia.com