جامعه‌شناس دین در مواجهه با تحریفات و خرافات دینی
- نوشته شده توسط مهدی سلیمانیه
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 6258
سومین جلسه از سلسله جلسات نقد کتاب «گروه مطالعاتی جامعه‌شناسی تشیع»، در تاریخ پنجم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۱ در محل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، با همکاری «انجمن علمی دانشجویی جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی» و با حضور استاد محمد اسفندیاری به عنوان ناقد کتاب برگزار شد. در این جلسه ابتدا محسن حسام مظاهری نویسنده کتاب رسانه شیعه و مجری برنامه توضیحاتی در مورد نویسنده عراقی کتاب ـ دکتر ابراهیم حیدری ـ ارائه کرد. طبق توضیحات وی، ابراهیم حیدری دکترای جامعه‌شناسی است و کتاب حاضر، نتیجه تحقیقاتی گروهی با مشارکت وی پیرامون مراسم عزاداری در دو شهر کاظمین و کربلا است که طی شش ماه در سال ۱۹۶۸ صورت گرفته‌است....
تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری
- نوشته شده توسط زهره سروش فر
- دسته: عرفان و تصوف
- بازدید: 7293
زهره سروش‌فر ـ کتاب «تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری» اثر کامل مصطفی الشیبی، اندیشمند عراقی است که آن را با فاصله اندکی از کتاب دیگر خود «همبستگی میان تصوف و تشیع» منتشر کرد. در حالی‌که کتاب «همبستگی میان تصوف و تشیع» به بررسی نظری و مفهومی رابطه این دو پرداخته است، اثر موردنظر هم و غم خود را کشف ارتباطات تاریخی تشیع و تصوف قرار داده است. این کتاب در هفت فصل تنظیم شده است که این فصول به ترتیب زمانی، دوره‌های تاریخی مختلف را از ابتدای ظهور اسلام تا پایان دوره صفوی، مورد بررسی قرار می‌دهد. وی سعی میکند که نشان دهد میان تشیع و تصوف رابطه بسیار نزدیک و متقابلی وجود داشته و دارد.
مهدی(ع) در آینه تاریخ
- نوشته شده توسط فهیمه بهرامی
- دسته: انتظار و مهدویت
- بازدید: 11237
کتاب «تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)» با تألیف و تحقیق دکتر جاسم حسین و ترجمه دکتر سیدمحمدتقی آیت‌اللهی، یکی از مهم‌ترین کتاب‌های پژوهشی است که اسناد و روایات مربوط به غیبت حضرت مهدی(ع) را مورد بررسی قرار داده است.
ادامه ...
گذری بر سیر تحول اجتماعی انتظار
- نوشته شده توسط فهیمه بهرامی
- دسته: انتظار و مهدویت
- بازدید: 5299
پیدا کردن یک تعریف دقیق برای مفهوم «انتظار» در تشیع کار ساده‌ای نیست. از آن رو که رویکردها نسبت به این امر در میان شیعیان ـ از علما و روشنفکران گرفته تا مردم عادی ـ بسیار متفاوت و گاه متناقض هستند. طبق منابع تاریخی پس از مرگ آخرین نایب خاص و آغاز غیبت کبری، دوره‌ای در تاریخ تشیع آغاز شد که بیش از هر چیز با سردرگمی و آشفتگی همراه بود.
انتظار فقرا: مذهب اعتراض یا حفظ وضع موجود؟
- نوشته شده توسط فهیمه بهرامی
- دسته: انتظار و مهدویت
- بازدید: 5116
«دیالکتیک امید» دروش و «سنتز انتظار» شریعتی، هر دو به ما می‌گویند که چگونه میان حقیقت ایده‌آل و واقعیت حاکم تضاد شکل می‌گیرد و امید بلوخ و مذهب اعتراض شریعتی نشان می‌دهند که چگونه سرانجام حقیقت پیروز خواهد شد.اگر انتظار، در معنای مثبت آن در ذهن‌های مردم وارد شود و آنان را از تسلیم‌شوندگان وضع موجود، به شورشگران علیه وضع موجود تبدیل کند. شورشگرانی که می‌خواهند واقعیت را به نفع حقیقت که عدالت است و برابری و آزادی تغییر دهند، اما در این میان یک علامت سوال، یک حلقه مفقوده دیده می‌شود. چرا آنانی که همواره در طول تاریخ از ستم‌کشان جامعه بوده و به انحاء مختلف مورد آزار و آسیب و ظلم و تبعیض قراره گرفته‌اند و از هر جهت تحت فشار و سرکوب بوده‌اند و همواره چه از سوی سیاست، چه از سوی جامعه طرد شده بوده‌اند، آنهایی که شاید بیش از هر کس دیگری نیاز به آن عدالت و آزادی داشته باشند، در این میان غایبند؟
مهدویت در میدان
- نوشته شده توسط مهدی سلیمانیه
- دسته: انتظار و مهدویت
- بازدید: 8575
اگر هر فرد را فرزند زمانه‌ی خویش بپنداریم، هر تصویر نیز زبان گویای بخشی از فضای جامعه در دوره‌ی تولیدش به شمار می‌رود. به تازگی تصویری در ابعاد بسیار بزرگ در میدان ولی‌عصر تهران نصب شده که موضوع آن، ظهور و غیبت دوازدهمین امام شیعیان است. تصویر به لحاظ اجتماعی، دارای ابعاد قابل توجهی است.در قسمت بالای تصویر، تنها یک جمله نوشته‌شده است: «با سپاهی از شهیدان خواهد آمد». در این تصویر، در زمینه‌ی دشتی وسیع و سرسبز، با پس‌زمینه‌ای از آبی آسمان و ابرهای سفید، صفی طولانی از افرادی دیده می‌شود ...
انتظار مذهب اعتراض
- نوشته شده توسط سارا شریعتی
- دسته: انتظار و مهدویت
- بازدید: 8438
سارا شریعتی - "انتظار مذهب اعتراض" سخنرانی شریعتی در ۸ آبان ۱۳۵۰ در حسینیه ارشاد است. این سخنرانی در مجموعه اثار شماره ۹ تحت عنوان "حسین وارث آدم" (ص ۲۵۳-۳۰۴) به چاپ رسیده است و تنها متن شریعتی در خصوص موعود گرایی شیعی است. از این رو علی رغم طبیعت متن- که شفاهی است- حجم اندک مطلب -در پنجاه صفحه – و موردی و خاص بودن آن- این بحث در آثار شریعتی ادامه نیافته است-، از جایگاه قابل توجهی در مجموعه آثار وی برخوردار است. عنوان سخنرانی، در واقع صورتبندی نظریه ی اصلی شریعتی در طرح انتظار به عنوان اعتراض اجتماعی است و ارائه ی تیپولوژی‌ای از چهره ی "منتظر" به عنوان چهره ی "معترض". در بخش اول سخنرانی خود، شریعتی به طرح "کلیات طرز تفکر شیعه امروز در باره امام زمان" می پردازد و با اشاره به تلقی انتظار و مهدی موعود و آخرالزمان در نزد "غیر مذهبی‌های تحصیلکرده"، "مذهبی‌های متجدد" ،"توده ی مذهبی" و "روحانیون"، به ارزیابی و نقد این مواضع می پردازد و رویکرد خود را بدین ترتیب معرفی میکند که "بیاییم به جای اینکه اذهان و افکار را درگیر مطالب ذهنی و کلامی قدیم و جدید کنیم، به پرسش مهمتری پاسخ دهیم و آن اینکه اعتقاد به این اصل چه تاثیری بر جامعه و سرنوشت فردای ما دارد؟"
ادامه ...زوال خاطره‌ها
- نوشته شده توسط راضیه شیخ‌رضایی
- دسته: زیارت، زمان و مکان‌های مذهبی
- بازدید: 11109
ما نمونه‌های نوسازی و توسعه شهرها در ایران بسیار سراغ داریم که بافتی از شهر تخریب می‌شود و بناهایی برافراشته که با بافت پیرامون خود سنخیتی ندارند، ساخته می شود. این ساخت و ساز بی‌انتها اغلب بدون در نظر گرفتن هویت مکان است و تنها سود و منفعت در میان نقش مهمی دارد. حال به نظر می‌رسد، بافت پیرامونی حرم‌ها نیز گرفتار این طرز تفکر شده است.
ادامه ...راه به مثابه موزه
- نوشته شده توسط ریحانه صارمی
- دسته: زیارت، زمان و مکان‌های مذهبی
- بازدید: 10893
یکی از تفاوت‌های روش پیاده‌روی اربعین برای عراقیان و زائران دیگر کشورها آن است که عمدتاً راه عراقیان از محل سکونت‌شان آغاز می‌شود، اما زائرین خارجی اکثراً مسیر مشخص نجف تا کربلا را طی می‌کنند. همین مسئله موجب شده که مسیر نجف تا کربلا وجهی سازمان‌یافته‌تر و بین‌المللی‌تر به نسبت دیگر مسیرها پیدا کند. این مسئله بهانه‌ای شد تا برای شناخت اثرگذاری این سازمان‌دهی، دو نمونه از مسیرهای پیاده‌روی اربعین را با یکدیگر مقایسه کنیم: مسیر نجف به کربلا و مسیر کاظمین به کربلا. مسیر دوم به سبب نزدیکی‌اش به پایتخت مسیری پرتردد است که قریب به اتفاق زائران آن عراقی هستند و در عین حال به نسبت مسیر نخست مردمی‌تر و غیرسازمان‌یافته‌تر به‌نظر می‌رسد.
مروری بر تحلیل‌های اجتماعی پیرامون پدیده پیاده‌روی اربعین
- نوشته شده توسط نسیم کاهیرده
- دسته: زیارت، زمان و مکان‌های مذهبی
- بازدید: 8687
پیاده‌روی اربعین اگر چه از جمله مناسک دینی است که به لحاظ ریشه‌های تاریخی به شیعیان عراق تعلق دارد ولی اکنون بعد از گذشت سال‌ها با افزایش معنادار تعداد مشارکت‌کنندگان از ملیت‌های مختلف به حرکت جهانی شیعی تبدیل شده است. رشد سریع جمعیتی این مناسک و گستردگی آن در سطح جهان آن را به عنوان یک پدیده نوظهور مطرح نموده؛ پدیده ای که به سرعت توجه بسیاری از تحلیلگران و صاحبان اندیشه را به خود جلب نمود و پیرامون آن رویکردهای مختلف تحلیلی و تفسیری نضج گرفت.
روایتی زنانه از عزاداری عاشورا
- نوشته شده توسط شیما کاشی
- دسته: زیارت، زمان و مکان‌های مذهبی
- بازدید: 11175
این یادداشت، یک روایت از تجربه شخصی من به عنوان یک زن، از حضور در تکیه‌ها و مراسم عزاداری عاشورا و تجربه متفاوتی است که محرم سال گذشته برایم رخ داد. بسیاری از آن چیزی که وصف می‌شود ممکن است برای خواننده آشنا باشد. کما اینکه کلیات دو شیوه عزاداری که در ادامه وصف می‌شود هر کدام به صورت مجزا پیش از این نیز برای من هم آشنا بود، اما آنچه برایم قابل توجه است، تمایزی است که ناگهان میان این دو و در مقایسه با یکدیگر به چشمم آمد.
مقالات دیگر...
زیر مجموعه ها
مطالب دیگر از نویسنده
تماس با ما
این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
