آسیب‌شناسی مرجعیت
- نوشته شده توسط کمال رضوی
- دسته: روحانیت و مرجعیت
- بازدید: 5668
آسیب‌شناسی (پاتولوژی) اصطلاحی رایج در پزشکی است و منظور از آن شناسایی عوامل بروز بیماری و آسیب می‌باشد. در جامعه‌شناسی، آسیب‌شناسی گرایشی در بررسی مسائل اجتماعی است که با تشبیه جامعه به یک ارگانیسم زنده، به افرادی که جامعه را با آسیب مواجه می‌کنند به عنوان بیمار نگاه می‌کنند. به عنوان یک اصطلاح رایج، آسیب‌شناسی ناظر به شناسایی زمینه‌ها و عوامل بروز اختلال در یک پدیده است.
پرسش‌هایی از متن «در خدمت و خیانت مناسک»
- نوشته شده توسط مهدی سلیمانیه
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 11621
متن حاضر، نقدی همدلانه با کلیت ایده محسن‌حسام مظاهری است. هدف از نگارش چنین گونه نقدی، نه به چالش کشیدن اصل ایده، که تلاشی برای تدقیق آن است. تدقیقی که از خلال یک فرآیند گفتگویی دنبال می‌شود. از محسن حسام مظاهری برای نکات ارزشمندی که از پژوهش‌های پیشین سال‌های اخیر او آموخته‌ام و از نگارش این متن اخیر، که فرصتی برای بازاندیشی مجدد به حوزه با اهمیت و «مسأله‌مند» (پروبلماتیک) مناسک را برای اهالی جامعه‌شناسی فراهم می‌کند، سپاسگزارم و می‌دانم که پاسخ‌های احتمالی او، فرصتی مجدد برای یادگیری‌ام فراهم خواهد کرد.
در خدمت و خیانت مناسک
- نوشته شده توسط محسن‌حسام مظاهری
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 13064
منسک دینی، نوعی رفتار نمادین و قراردادی با فرمی کمابیش مشخص است که افراد و گروه‌های دینی آن را به‌عنوان «شعار» و نشانه‌ی تعلق به دین انجام می‌دهند/ اجرا می‌کنند. مناسک دینی طیف وسیع و بسیار متنوعی از فرم‌های رفتاری را شامل می‌شود که هرکدام در میدان فرهنگی متناظر خود و برای کسانی که در آن میدان زیست می‌کنند، معنا و مفهوم می‌یابد. مناسک مجموعه کارکردهای متنوعی را شامل می‌شوند که حفظ انسجام و هویت‌بخشی به جامعه‌ی باورمندان هر گروه دینی یکی از مهمترین آن‌هاست.
ادامه ...
عید فطر در ایران در غیاب سیاستگذاری‌ها
- نوشته شده توسط فاطمه لطفی
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 13962
گرچه در بیشتر کشورهای مسلمان‌نشین نظیر ترکیه و دوبی، ماه رمضان و عید فطر، سراسر جشن و عرصه حضور جمعی مردم در خیابان‌های شهر است، در ایران برگزاری این مناسبت مهم از الگوی متفاوتی برخوردار است. در این یادداشت برآنیم تا از خلال مروری بر آداب و مناسک برگزاری عید فطر در ایران، به سیاستگذاری‌های رسمی و دولتی در این خصوص بپردازیم. سوال این است که آیا این عید مهم اسلامی همراه با برپایی جشن‌هایی از سوی نهادهای متولی و مردم است یا تنها در قالب مناسبت و تعطیلاتی در تقویم رسمی کشور خلاصه می‌شود؟
پشت پردۀ دو پیاده‌روی
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 7195
کنار زدن پرده از رخ یک رویداد دینی که هر ساله بر شهرت جهانی آن افزوده می‌شود این بار دستمایه تحقیق و کنکاش جامعه‌شناسان ایرانی شده است. رویدادی که هر ساله بالغ بر 20 میلیون نفر را به مسیری فرا می‌خواند تا تاریخی دور از آنچه بر بشریت گذشته را برای چندمین بار روایتگری کند. تاریخ قطعا از این رویداد دینی خواهد گفت، همان طور که ما هنوز از خون حسین (ع) می‌گوییم. اما جامعه‌شناسان چه خوانشی از این رویداد دینی دارند؟ حضور میلیون‌ها نفر مسلمان شیعه از سراسر دنیا با فرهنگ‌های مختلف در یک پیاده‌روی به مقصد حرم امام حسین (ع) و طی کردن 85 کیلو‌متر راه با پای پیاده چه انگیزه‌ای را می‌طلبد؟
اعتکاف به مثابه بستری برای تولد دوباره
- نوشته شده توسط ریحانه صارمی
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 12083
در چند سال اخیر، رشد چشم‌گیری در برگزاری مناسک دینی و آیین‌های مذهبی در کشور قابل مشاهده بوده است. این رشد به معنای افزایش جمعیت شرکت‌کنندگان در مراسم مذهبی‌ای که قدمت چندین و چند ساله دارند نیست، بلکه منظور از این رشد، افزایشِ تعداد مناسک و مراسم‌های مذهبی‌ای است که در طول سال برگزار می‌شوند؛ از اعیاد و عزاداری‌های غیر مرسوم گرفته تا دهه‌ها و چله‌گیری‌ها و روضه‌خوانی در ایام دینی خاصی که پیش‌تر به عنوان زمان خاص دینی مطرح نبوده‌اند.
بی رونق شدن جلسات سنتی قرآنی در میان مجالس مذهبی زنانه
- نوشته شده توسط نسیم کاهیرده
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 6056
مجالس سنتی زنانه که اغلب با ظاهری ساده و کم هزینه برگزار می‌شده است . کم کم به مجالسی تبدیل شده‌اند که برپایی آن‌ها مستلزم صرف هزینه‌های قابل توجه است. بر اساس مشاهدات میدانی نگارنده در این زمینه اکثرزنان اولویتشان شرکت نمودن در مجالس روضه است و کمتر تمایلی به حضوردرجلسات قرآنی دارند به طوریکه اگردر یک محله همزمان جلسه قرائت قرآن در مسجد یا یکی از منازل محل برپا باشد و در منزل دیگری جلسه روضه خوانی یا سفره نذری، بیشترجمعیت در جلسه روضه شرکت می‌کنند.
ادامه ...مناسك روی پاشنه روشن‌فكری
- نوشته شده توسط الهام شهسوارزاده
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 5720
باورهای مذهبی در زندگی دین‌داران، در «مناسك» و «آیین»های دینی بروز پیدا می‌كند. برای دین‌داران سنتی، رساله‌های عملیه، راهنمای تكالیف دینی و تعیین‌كننده رفتارهای زندگی دینی است، ضمن اینكه اجتماعات مذهبی مختلفی چون روضه خوانی‌ها، مولودی‌ها، ختم ادعیه و عزاداری‌ها وجه جمعی و هویت‌بخش دین است كه فضایی برای ارتباط باور مندان با یكدیگر و نسل‌های نو، فراهم می‌آورد كه جنبه آموزشی و تبلیغاتی را نیز در پی دارد. اما برای مخاطبان روشن‌فكران مذهبی وضع به‌گونه دیگری است. با حضور در چند محفل روشن فكران مذهبی و نشست و برخاست با آنان كافی است تا ابهام‌هایی در زمینه رابطه باورهای دینی با اعمال آن‌ها در ذهن آشكار شود.
تشیع و زیست اجتماعی
- نوشته شده توسط زهره سروش فر
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 8307
در کنار روحانیت، مناسک ازجمله دیگر رویدادهایی است که شیعیان را رویت‌پذیر می‌کند. تعداد مناسک شیعی و اهمیتی که مناسک در دین‌داری شیعیان دارند، تفاوت بارزی را با دیگر مذاهب اسلامی ایجاد می‌نماید. زمان‌های بسیاری در طول سال به برگزاری مناسک اختصاص یافته است؛ همچنین شیعیان مکان‌های زیادی را جهت انجام مناسک تعیین کرده‌اند. جامعه‌ای عزادار، زائر و منتظر؛ اگر قرار باشد جامعه شیعی را با سه مفهوم بیان کنیم، این‌ها بهترین و گویاترین عناوین هستند.
اربعین ایرانی ـ اربعین عراقی
- نوشته شده توسط محسن حسام مظاهری
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 7703
در پدیده‌ی اربعین، ما با دو خوانش و گفتمان اصلی مواجه‌ایم: «اربعین ایرانی» و «اربعین عراقی». فهم اربعین در گرو فهم و تمایزگذاری میان این دو گفتمان است و فهم هرکدام این دو نیز مستلزم شناخت زمینه‌های اجتماعی فرهنگی سیاسی حیات تشیع در ادوار مختلف به‌ویژه دوره‌ی معاصر در عراق و ایران است؛ با توجه به تفاوت‌های مهم تشیع عراقی و تشیع ایرانی. یکی از خاستگاه و آبشخورهای تمایزبخش میان تشیع ایرانی و عراقی، «دیگری»های آن‌هاست. دیگریِ شیعه به‌طور سنتی «اهل‌سنت» بوده است. اما در دوره‌ی معاصر و به‌ویژه بعد از تأسیس جمهوری اسلامی در ایران، به‌اقتضای حکومت‌داری، دیگری‌های جدید برای شیعه تعریف شد. دیگریِ تشیع ایرانی در خوانش رسمی جمهوری اسلامی، نه اهل‌سنت بلکه غرب است.
محرم: بازپس‌گیری شهر
- نوشته شده توسط مهدی سلیمانیه
- دسته: مناسک (اعیاد، عزاداری‌ها)
- بازدید: 6881
محرم، ماه بازپس‌گیری شهر توسط منطق اجتماعی است. فضای شهری در ایران، در طول سال، غالباً موضوع و عرصه‌ی سیاستگزاری قدرت سیاسی، دولت و دستگاه‌های رسمی است. کنترل جدی فعالیت‌ها در فضاهای عمومی، مدیریت رسمی بصری شهر (از پوسترها و بنرها گرفته تا تلویزیون‌های شهری و دیوارنوشته‌ها)، حساسیت شدید نسبت به هرگونه فعالیت جمعی منجر به شکل‌گیری تجمعات در فضای عمومی، سلطه‌ی منطق اقتصاد بر فعالیت شهروندان در فضای شهری (نظیر ممانعت از فعالیت دستفروشان و خرده‌فروشان در فضاهای عمومی از سوی نهادهایی که غالباً دغدغه‌های اقتصادی دارند)، همه و همه شهرهای ایران را به میدان تحت کنترل قدرت سیاسی و منطق اقتصادی بدل کرده‌است.
مقالات دیگر...
زیر مجموعه ها
مطالب دیگر از نویسنده
تماس با ما
این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
