از انتظار ظهور تا تمنای حضور: معرفی کتاب «جهان زندگی در جمکران: روایت زندگی منتظرانه»

یکی از اماکنی که در ایران با اعتقاد به منجی موعود مرتبط شده و تقدس پیدا کرده است، مسجد جمکران است. این مسجد به اعتقاد برخی از شیعیان به فرمان مستقیم امام زمان (عج) ساخته شده و با توجه به وسعت نفوذ این تفکر و ماهیت آن به نظر می‎رسد آن را به عنوان یک پدیده فراگیر اجتماعی باید مطالعه نمود.

 

ادامه ...

معرفی و نقد کتاب «مطالعات شیعه‌شناسی در ایتالیا»

«مطالعات شیعه شناسی در ایتالیا» عنوان گویایی برای مجموعه مقالات بیانکاماریا اسمارچا امورتی، اسلام‌شناس ایتالیایی پیرامون تشیع نیست. در حالیکه عنوان کتاب ذهن ما را به سوی پژوهشی صرف در موضوع این رشته علمی در کشور ایتالیا می‌کشاند محتوای آن موضوعات متنوع و جالبی را در ارتباط با سیر تحول تشیع، مسأله تشیع و قدرت و در انتها رابطه غرب و تشیع مطرح می‌کند که در نوع خود برای خوانندگان علاقه‌­مند بسیار آموزنده است.

ادامه ...

دوراهی روحانیت

کتاب «دوراهی روحانیت (جستارهایی دربارۀ مرجعیت شیعه در ایران معاصر)» نوشته‌ی کمال رضوی و با مقدمۀ دکتر سارا شریعتی توسط نشر آرما منتشر شد. کتاب مذکور که شامل یک مقدمه از دکتر سارا شریعتی (عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران) و یک درآمد با عنوان «امتناع جامعه‌شناسی روحانیت؟» است، در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول آن با عنوان «جایگاه اجتماعی مرجعیت (صورت‌بندی‌های مفهومی)» به بررسی ابعاد جامعه‌شناختی تحلیل مرجعیت در قالب نهاد اجتماعی، نهاد مدنی و گروه منزلتی در سه فصل مجزا می‌پردازد. 

ادامه ...

تصوف ایرانی و عزاداری عاشورا

در این کتاب ابتدا ضمن معرفی موضوع و دسته‌بندی و مرور منابع، سابقه عزاداری در سنت اسلامی و ایرانی مطرح شده است. سپس درباره اهل فتوت، اعم از فتوت صوفیانه و عیاری، و نیز نسبت آنان با تصوف بحث شده و در فصولی مجزا، آیین‌های عزاداری محرم که گروه‌های صوفی در آن نقش ایفا کرده‌اند، بررسی شده است. همچنین در چند فصل به نقش صوفیه در هنرهای آیینی مربوط‌ به واقعه عاشورا، همچون قصه‌خوانی و نقالی، روضه‌خوانی و تعزیه پرداخته شده است.

ادامه ...

آیین‌های تلویزیونی و باز‌نمایی «حزن و فرح مذهبی»

در کتاب حاضر، تلاش شده است از مبدأ حوزه نظری «ارتباطات آیینی» و به کمک رهیافت «مردم‌نگاری»، فرآیند ورود و خروج آیینی تلویزیون ایران به دو نوع مناسبت «حزن مذهبی» و «فرح مذهبی» ثبت شود. همچنین با فرآوری داده‌های مردم‌نگارانه، مؤلفه‌های اصلی در آیینی‌سازی شادی و غم در تلویزیون ایران استخراج و صورتبندی گردد. در ابن کتاب از مبدأ حوزه نظری «ارتباطات آیینی» و به کمک رهیافت «مردم‌نگاری»، فرایند ورود و خروج آیینی تلویزیون ایران به دو نوع مناسبت «حزن مذهبی» و «فرح مذهبی» بررسی شده است.

ادامه ...

شبیه های شاد (درآمدی بر تعزیه و تعزیه های طنز مذهبی)

پرداختن به کتاب شبیه های شاد از آن جهت اهمیت دارد که تاکنون کمتر مطلبی در مورد تعزیه هایی که محتوای طنز دارند، نگاشته شده است و اغلب افراد از وجود چنین چیزی اطلاع ندارند. تعزیه شاد به گفته وی تعزیه ای است که در آن دشمنان ائمه و مخالفان اسلام به تمسخر کشیده می­ شوند. این نوع از تعزیه در اعیاد مذهبی، جمعه ها و مناسبت های شاد برگزار می شود.

ادامه ...

فرهنگ سوگ شیعی

آیین‌های سوگواری مذهبی شیعیان، بی‌تردید از مهم‌ترین و گسترده‌ترین آیین‌های مذهبی در جهان اسلام محسوب می‌شود. تلفیق و امتزاج باورها و روایت‌های شیعی (به‌ویژه درباره‌ی عاشورا) با فرهنگ و آداب و رسوم ملل و اقوام مختلف در طول تاریخ، منجر به ظهور طیف گسترده و متنوعی از آیین‌های عزاداری در کشورها و مناطق مختلف شیعه‌نشین جهان شده است. جایگاه این آیین‌ها در فرهنگ شیعی به‌اندازه‌ای است که بدون فهم صحیح و شناخت دقیق آنها، به شناخت شیعه و شیعیان نمی‌توان دست یافت.

ادامه ...

جامعه­‌شناسی اسلام شیعی

اخیراً سایت انتشارات بریل خبری در خصوص کتاب سعید امیرارجمند با عنوان «جامعه­‌شناسی اسلام شیعی» (Sociology of Shiʿite Islam) منتشر کرده است. در معرفی این کتاب آمده است: «جامعه­‌شناسی اسلام شیعی مطالعه­‌ای جامع در مورد ایجاد و رشد شیعه­‌گرایی است. حاملان آن ابتدا به عنوان نخبگان فرقه­ای ظاهر شدند و سپس به عنوان حکومت روحانیون (hierocracy) و در نهایت به عنوان دین‌سالاری (theocracy). امامت، غیبت و تئودیسه شهادت به عنوان اجزای اصلی شیعه­‌گرایی به عنوان دین جهانی شناخته می­‌شوند. در این مجموعه مقالات، ارجمند پیگیرانه یک چارچوب نظری وبری را برای تحلیل شیعه‌­گرایی از شکل فرقه‌­ای آن در قرن هشتم و از خلال استقرار امپراطوری صفوی در قرن شانزدهم تا انقلاب اسلامی در ایران در قرن بیستم ایجاد نموده و بسط داده است. این مطالعات انگیزه‌های انقلابی جا گرفته در باور به ظهور امام پنهان و تأثیر اخلاق سیاسی شیعی بر ساختار اقتدار ایران پیشامدرن و تأسیس جمهوری اسلامی ایران را برجسته می­‌نماید».

ادامه ...

اسلام شیعی در آمریکای شمالی

تشیع در آمریکای شمالی حاصل مطالعه ای است از لیاقت تکیم و علی اصغریزدی که توسط انتشارات لولو(Lulu Press) در سال  2014 انتشار یافته است. این کتاب بیشتر بر تاریخ اولیه شکل گیری این گروه در کانادا و آمریکا متمرکز است هرچند از روندهای اخیرتر این گروه غافل نیست. کتاب به زمینه متنوع قومی شیعیان آمریکای شمالی اشاره می کند که مجموعه ای از ایرانیان، سوری ها، لبنانی ها، پاکستانی ها، ترک ها، افغان ها، هندی ها، عراقی ها، و گروه های متنوعی از آفریقای شمالی و کشورهای حوزه خلیج فارس را در خود جا داده است. 

ادامه ...

یاران زینب: چشم‌اندازی جنسیتی بر مسلمانان شیعه

نشان دادن نقشی که مراجعه به «میدان» و مطالعه همدلانه و روشمند واقعیت‌ها و روایت‌های درون میدان، در شکستن قضاوت‌ها و گزاره‌های یک‌دست‌کننده درباره شیعیان دارد، اهمیت کتابی است که در ادامه، بخشی از یکی از متون معرفی آن ترجمه شده است. دیان دسوزا (Dian D'Souza)، تلاش کرده است با مراجعه به دین زیسته شیعیان دوازده‌امامی جنوب شرقی آسیا، نقش فعالانه‌ی زنان را در مناسک شیعی نشان دهد.

ادامه ...

ظهور شیعه‌گری مدرن: اصلاحات اسلامی در عراق و ایران

ذاخاری هیرن در دانشگاه ماری ستست استاد مطالعات خاورمیانه است. وی در زمینه شیعه‌گری، عراق، ایران، جنبش‌های اسلامی، بهائی‌ها و تاریخ جهانی کار می‌کند. کتاب تازه وی با عنوان ظهور شیعه‌گری مدرن در سال ۲۰۱۵ و در ۲۴۰ صفحه منتشر شده است. معمولا محققان ریشه‌های جهان اسلامی جدید را در استعمارگری اروپایی یا واکنش‌های اسلامی به مدرنیته اروپایی می‌جویند. اما هیرن در این کتاب در عوض بر خیزش جنبش‌های اسلامی بومی خاورمیانه تمرکز کرده است، که به زعم وی مستقیما در پاسخ به فروپاشی و مرکززدودگی از «امپراتورهای باروتی اسلامی» شکل گرفته‌اند. به بیان دیگر، جنبش‌های جدید شیعی، سنی و صوفی پس از آن شکل گرفتند که امپراتوری‌های صفویه، عثمانی و مغول از هم فروپاشیدند.

ادامه ...

مطالب دیگر از نویسنده

تماس با ما

این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

www.socio-shia.com