بررسی ویژگی‌های جامعه‌شناختی نمونه‌ی نوعی محصل علوم دینی در حوزه‌ی علمیه‌ی قم (طلاب دوره‌ی سطح)

اگر بخواهیم در کوتاه‌ترین جمله‌ی ممکن، هسته‌ی مرکزی این پژوهش را توصیف کنیم، می‌توان گفت که این پژوهش در پی یافتن پاسخی جامعه‌شناختی برای این پرسش است: «از زندگی طلاب چه می‌دانیم؟» در این مسیر، سؤالات متعددی مطرح می‌شوند که غالباً حول محور ابعاد عینی، وضعیت زندگی روزمره و گرایش‌های ذهنی طلاب مورد بررسی سازمان یافته‌اند. هدف اصلی این پژوهش در گام نخست روشن‌کردن پرونده‌های مشخصی است که بتوان از خلال بررسی جامعه‌شناختی آن‌ها، ابعاد بیشتری از زندگی طلاب را شناخت، کلیشه‌ی واحد بودن نوع زیست اجتماعی طلاب را شکست و تکثر موجود در واقعیت زندگی آنان را تا حدی درک کرد. هدف دوم تولید فرضیات جامعه‌شناختی قابل دفاع و برخاسته از واقعیت زندگی طلاب دوره‌ی سطح حوزه‌ی علمیه‌ی قم است که بتواند راهنمای تحقیقات کمّی- تبیینی آتی در این حوزه قرار گیرد.

ادامه ...

جریان‌شناسی سیاسی مذهبی حوزه علمیه نجف در نیمه نخست قرن بیستم

سیاست‌گریزی حوزه علمیه نجف که گاه حتی از آن به عنوان «سیاست‌ستیزی» نیز یاد شده است، در بین برخی محافل حوزوی و سیاسی ایران و عراق، به یکی از مشهورات تاریخ اندیشه و سیاست معاصر بدل شده است. برای دست‌یابی به ریشه‌های چنین پدیده‌ای باید به تحولات نیمه اول قرن بیستم میلادی در این نهاد دیرپا توجه کرد، چرا که نقش‌آفرینی سیاسی حوزه نجف در نیمه نخست این قرن، به ویژه در انقلاب مشروطه ایران و انقلاب ۱۹۲۰ عراق از مسلمات تاریخی است.در این پژوهش سعی شده است با بررسی رفتار و اندیشه سیاسی حوزه علمیه نجف در نیمه نخست قرن بیستم از طریق منابع مکتوب و شفاهی، چگونگی و چرایی دوری‌گزینی این حوزه از سیاست بررسی شود.

ادامه ...

دوفصلنامه اسلام و علوم اجتماعی

دوفصلنامه‌ي علمي ـ تخصصي اسلام و علوم اجتماعيدوفصلنامه «اسلام و علوم اجتماعی» از بهار ۱۳۸۸ به صاحب امتیازی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در قم منتشر می‌شود و حجةالاسلام محمود رجبی مدیر مسؤول و دکتر غلامرضا جمشیدیها سردبیر آن است. موضوع این نشریه، مطالعات ميان رشته‌ای در حوزه اسلام و علوم اجتماعی است و به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی منتشر می‌شود. با وجود آنکه عنوان این نشریه مختص مسائل اجتماعی شیعه نیست، اما با توجه به خاستگاه نشریه و نویسندگان آن، بیشتر مطالب این مجله معطوف به جوامع و متفکرین شیعی تألیف می‌شود.

ادامه ...

دوفصلنامه بانوان شیعه

فصلنامه «مباحث بانوان شیعه» با رتبه علمی – ترویجی از پاییز ۱۳۸۳ با موضوع «جنسیت، فرهنگ و دین» از سوی مؤسسه شیعه‌شناسی به زبان فارسی منتشر شده است. از اسفند سال ۱۳۸۸ از سوی وزارت علوم به این نشریه، درجه علمی – ترویجی اعطا شد و طی ۹ سال فعالیت، با بهره‌گیری از همکاری گروهی از زنان دانشگاهی به بررسی جامعه‌شناختی نقش زنان در تاریخ و جوامع شیعه پرداخته است.

به جز مدیرمسؤول این مجله که حجة‌الاسلام دکتر محمود تقی‌زاده داوری است، بقیه اعضای تحریریه مجله را استادان زن دانشگاه‌های کشور تشکیل می‌دهند. در شماره نخست این نشریه آمده است: «بانوان شیعه فصلنامه‌ای است فرهنگی – پژوهشی که به منظور ارائه متمرکز تحقیقات انجام شده توسط زنان پژوهشگر کشور در عرصه‌های مربوط به جنسیت، فرهنگ و دین توسط مؤسسه شیعه‌شناسی منتشر می‌شود. این فصلنامه تلاش می‌کند شرابط اجتماعی زندگی زنان مسلمان کشور را از طریق ارتقاء خودآگاهی‌های دینی ریشه‌دار در تاریخ، تمدن و فرهنگ اسلامی جامعه بهبود بخشد.»

ادامه ...

دوفصلنامه الهیات اجتماعی

دو فصلنامه الهيات اجتماعيدوفصلنامه «الهیات اجتماعی» نشریه‌ای است که از بهار و تابستان سال ۱۳۸۸ با همکاری مؤسسه شیعه‌شناسی و پژوهشکده الهیات اجتماعی دانشگاه قم منتشر می‌شود و الهیات اجتماعی شیعیان موضوع محوری آن است.

 در معرفی این نشریه چنین آمده است: «الاهیات اجتماعی به آن بخش از دانش الاهیات اطلاق می‌شود که به حیات اجتماعی انسان و عوارض و لوازم و تبعات آن حیات همچون حکومت، دولت، اقتصاد، داد و ستد، تعلیم و تربیت، قضاوت و فصل خصومت، جنگ و صلح، ازدواج و طلاق، هنر و ورزش، آئین‌ها و مناسک دینی می‌پردازد. این رشته‌ بین رشته‌ای خود از پنج بخش حدیث اجتماعی، تفسیر اجتماعی، فقه اجتماعی، کلام اجتماعی، و اخلاق اجتماعی تشکیل می‌شود. به شاخه‌های مذکور، از آن جهت عنوان الاهیات اطلاق می‌شود که همه آن‌ها با متون دینی (قرآن مجید و احادیث) سر و کار داشته و هر یک با شیوه‌ای اختصاصی مدعیات، آموزه‌ها و احکام دینی را شرح، توضیح، تفریع و توجیه می‌کنند. دوفصلنامه الاهیات اجتماعی نشریه‌ای است پژوهشی‌تخصصی که آراء، نظرات و دیدگاه‌های محدثان، مفسران، فقیهان، متکلمان و علمای اخلاق در زمینه متون اجتماعی را نشر می‌دهد.»

ادامه ...

مطالب دیگر از نویسنده

تماس با ما

این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

www.socio-shia.com