انتظار فقرا: مذهب اعتراض یا حفظ وضع موجود؟

«دیالکتیک امید» دروش و «سنتز انتظار» شریعتی، هر دو به ما می‌گویند که چگونه میان حقیقت ایده‌آل و واقعیت حاکم تضاد شکل می‌گیرد و امید بلوخ و مذهب اعتراض شریعتی نشان می‌دهند که چگونه سرانجام حقیقت پیروز خواهد شد.اگر انتظار، در معنای مثبت آن در ذهن‌های مردم وارد شود و آنان را از تسلیم‌شوندگان وضع موجود، به شورشگران علیه وضع موجود تبدیل کند. شورشگرانی که می‌خواهند واقعیت را به نفع حقیقت که عدالت است و برابری و آزادی تغییر دهند، اما در این میان یک علامت سوال، یک حلقه مفقوده‌ دیده می‌شود. چرا آنانی که همواره در طول تاریخ از ستم‌کشان جامعه بوده و به انحاء مختلف مورد آزار و آسیب و ظلم و تبعیض قراره گرفته‌اند و از هر جهت تحت فشار و سرکوب بوده‌اند و همواره چه از سوی سیاست، چه از سوی جامعه طرد شده بوده‌اند، آنهایی که شاید بیش از هر کس دیگری نیاز به آن عدالت و آزادی داشته باشند، در این میان غایبند؟