اعطای حق رای به زنان یکی از حوزههای چالشبرانگیز فقه شیعه در دورهی متاخر بوده و به رغم فرازونشیبهای متعدد، در دوران کنونی به رسمیت شناخته شده است. به لحاظ دیدگاه فقهی از آنجا که رای دادن نوعی قضاوت کردن تلقی شده و بسیاری از فقهای شیعه قضاوت زنان را صحیح نمیدانند، به طور سنتی، مراجع و فقهای شیعه مخالف با اعطای حق رای به زنان بودهاند. در سدهی اخیر و با ورود نظام انتخاباتی به کشورهای اسلامی، به تدریج مسالهی اعطای حق رای به زنان نیز مطرح شد. مطابق گزارشهای تاریخی، سابقهی طرح لزوم اعطای حق رای به زنان به سال 1331ش. بازمیگردد.
ادامه ...تجربهی تاریخی تقریب نشان میدهد که تحولات سیاسی بر جریان تقریب مذاهب اثرگذاری جدی داشتهاست. به عنوان نمونه، پیروزی انقلاب در ایران و تأثیر منفی آن بر رابطهی دولتهای ایران و مصر، عملاً به توقف فعالیتهای فرهنگی و مراودات میان نخبگان مذهبی و نهادهای دینی دو جامعه منجر شد و فعالیت «دارالتقریب» را در ساحت شیعی ایرانی – سنی مصری متوقف کرد و ضربهی جدی به جریان تقریب وارد آورد. اگر رابطه و اثرگذاری میان این دو ساحت را بپذیریم، نسبت میان جریان تقریب و تحولات سیاسی چگونه است؟ آیا تقریب مذهبی، مقدمه، تسهیلکننده و پیشفرض کاهش تنشهای سیاسی است؟
ادامه ...روحانیت به یک تغییر موقعیت اساسی در دوران معاصر نیاز دارد. تغییر نقش از وضعیت "کنشگر صرفاً دینی" به "نهاد ِ حامی ِ سنت". روحانیت، چه از منظر مصلحت ِ صنفی و چه از منظر نیاز و مصلحت جامعه، باید به نهادی حامی سنت بدل شود؛ سنتی اعم از سنت دینی. حامی سنتی که در حال از دست رفتن است. آیا نگرانترین مراقب این حریم، نباید "مرجعیت دینی" باشد؟ روحانیت چه میکند؟ آیا آیتالله فیاض، آیتالله نجفی، آیتالله سیستانی و سایر مراجع، علاوه بر مباحث کلامی و فقهی و حوزوی، نباید نگاهبان "میراث غیرقابل تکرار" فرهنگی و اجتماعی این جوامع باشند؟ پس چطور هیچیک فریادی برنیاورد؟ چرا در مراسم افتتاحیه چنین مکانی شرکت کردهاند؟
ادامه ...برقراری نسبت سازنده میان روحانیت و دموکراسی مستلزم چند روند موازی و در هم تنیده است: فرونهادن جایگاه گروه منزلتی با تمامی متعلقات و مولفههای بنیادی آن از سوی روحانیت؛ بازسازی جایگاه اجتماعی روحانیت در قالب یک نهاد مدنی؛ تکوین کارگزاران اصلاح دینی در درون نهاد روحانیت با تعهد همزمان به وجه آموزهای و عینی. اگر در تحلیل نسبت روحانیت و دموکراسی، تنها بر مدار فلسفی باقی نمانیم و جهد خود را صرفاً مصروف رفع تعارض نظری میان اندیشهی دموکراسی و آموزههای اسلامی و شیعی نکنیم، درمییابیم که دموکراسی نیز به مثابه یک ساختار اجتماعی، نیازمند ایفای نقش عینی کنشگران فردی و جمعی در موضع و جایگاه مناسب خود هست؛ این ایفای نقش برای نهاد روحانیت، میتواند در قالب بازسازی آن به عنوان نهادی در درون جامعهی مدنی در حال تکوین ایران باشد.
ادامه ...
در این دوره زمانی پرتنش، موضعگیری شناختهشدهترین مرجع تشیع (آیت الله سیستانی) در جهت تقریب و نزدیکی پیروان دو مذهب سنی و شیعه، اهمیتی دو چندان دارد. تأکید و پیامی که نشان از شناخت صحیح ایشان از این وضعیت و بازنده شدن تمام ساکنان این منطقه از جهان در صورت تداوم این وضعیت و یا شدتگیری تنش مذهبی است. شناختی امیدوارکننده. چرا این صدای تقریب از قم بلند نمیشود و از نجف برمیخیزد؟ به لحاظ اجتماعی، پاسخ این سؤال این است: چون در قم ِ تماماً شیعی، فرصتی برای همزیستی و آشنایی مستقیم با اهل سنت وجود ندارد.
«مکاشفه و تماشا، سه سفر به قلب جهان شیعه» عنوان نمایشگاه عکس عکاس آلمانی، هانس گئورگ برگر و اولین عکاسان ایرانی است که توسط مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در نگارستان اشراق قم، واقع در خیابان شهدا (صفائیه)، نبش کوچه 17 از تاریخ 4 تا 18 آذرماه 1396 در حال برگزاری است.
ادامه ...حبس خانگی مراجع به عنوان راهکاری برای قطع ارتباط آنان با جامعه و مقلدان توسط حکومتهای وقت در دوران معاصر به کار بسته شده است. مقارن با ظهور مرجعیت عامه و از زمانی که عنوان یک نیروی اجتماعی ـ سیاسی موثر در جوامع شیعی حضور داشته، نوعی تفکیک میان اقتدار دین و دولت پدید آمده است. این دوگانگی، در ادواری که نوعی توازن نسبی میان مرجعیت و حکومت وجود داشته، موجب تعاملهای دوسویه یا حیات موازی و بدون اصطکاک شده است. اما در برخی ادوار، توازن میان جایگاه اجتماعی مراجع و اهرمهای سیاسی حکومت بر هم خورده که این امر در غالب مواقع به بروز اصطکاک و تقابل میان مرجعیت و حکومت انجامیده است.
ادامه ...
ظاهراً دیروز دومین "جشنواره"ی داستان و «خاطرهنویسی» طلاب با عنوان اشراق در قم برگزار شدهاست. مسوولین برگزاری جشنواره از دریافت ۱۶۰۰ خاطره و روایت و داستان از طلاب خبر دادهاند. این میزان خاطره و روایت از خویشتنِ حوزوی و رشد ۴۰۰ درصدی ادعایی مسوولان جشنواره در مورد دریافت آثار نسبت به دورهی قبل، آن هم در یک جشنوارهی رسمیِ محدود و مدت زمان کوتاه از منظر جامعهشناختی اهمیت دارد.مصادیق دیگر این گزاره نیز فراواناند: امروز روحانیت از ساخت فیلمهای سینمایی که پشت پرده زندگی حوزیان را نشان بدهد، استقبال میکنند: بر خلاف دهههای گذشته، فیلمهای فراوانی با این موضوع ساخته میشود و حساسیتی هم برنمیانگیزد. طلاب و حوزویان حضور پررنگی در فضای مجازی دارند.
وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه به هیچ وجه مساعد نیست. این مساعد نبودن، امروز به گونهای است که تمامی ارکان نظام نیز به آن معترفند. حکومت، اسلامی است. ارتباط بخش عمدهی نهاد روحانیت و مرجعیت با حکومت جدی و ارگانیک است. به همین دلیل روحانیت و مرجعیت نیز در وضعیت فعلی دارای مسوولیت است و نمیتواند دامان خود را از وضعیت نامساعد حاضر بیرون بکشد. این مسأله به خصوص در مورد بخشهای نزدیکتر به حاکمیت حوزه صدق میکند.
ادامه ...وزارت بهداشت، مخالفت خود را با پوشش اعلام شده کادر پزشکی در یکی از دانشگاههای علوم پزشکی کشور (زاهدان) اعلام کرد. این خبری بود که امروز در رسانهها به نقل از وزارت بهداشت اعلام شد. ماجرا چه بود؟ رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در یک مراسم از لباس فرم جدیدی مربوط به پرستاران رونمایی و شروع استفاده از آن را اعلام کرده بود. این پوشش جدید، ظاهراً در چهارچوب طرح "چادر؛ حجاب برتر" اجرایی شده بود. وی در صحبتهایش اعلام کرده بود که این اقدام، در چهارچوب اقدامات فرهنگی نهادهایی چون "معاونت فرهنگی دانشجویی" و "نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه" انجام شده است. در تصاویر مراسم رونمایی از این پوشش جدید را برخی حوزویان که احتمالاً مقاماتی مسوول نیز بوده اند، انجام میدهند.
ادامه ...رسانههای داخلی از رونمایی بزرگترین قرآن طلا و نقره جهان با حضور آیت الله جوادی آملی در مؤسسه اسراء خبر دادهاند. همچنین در تصاویر منتشر شده از این رونمایی، تصاویر آیتالله مکارم شیرازی نیز به چشم میخورد. وزن این قرآن مطلا، ۱۰۰ کیلوگرم اعلام شده است که در آن از طلای ۱۸ و ۲۴ عیار استفاده شده است. از منظر اجتماعی، این چنین اقدامی در شرایط فعلی جامعه ایران، اقدامی منفی به شمار میرود. برخی از دلایل منفی بودن این اقدام به این شرح هستند:
ادامه ...این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید